یا بحرالمعالی

·       هرم نیازها

تامین نیازهای روان شناختی کودکان می تواند تاثیر مهمی را در نوع یادگیری کودکان و همچنین بالا بردن اعتماد به نفس در آن ها داشته باشد. یکی از مهم ترین روان شناسانی که در  رابطه با نیازهای افراد در سنین مختلف صحبت کرده است، آبراهام مزلو است. از نگاه وی، انسان ها 5 طبقه نیاز ذاتی و ضروری دارند که تامین آن ها، هم منجر به یادگیری می شود و هم اعتماد به نفس افراد را بالا می برد. 3 طبقه اول نیازهای مزلو مربوط به دوران قبل از دبستان و زیر 7 سالگی است. این نیازها به ترتیب زیر است:

1.      نیازهای زیستی یا فیزیولوژیک ( غذا، آب، مسکن، پوشاک)

2.      نیاز به ایمنی (وجود نظم و ثبات در زندگی)

3.      نیاز به تعلق داشتن (عشق و محبت)

4.      نیاز به عزت نفس (احترام از جانب خود و دیگران)

5.      نیاز به خودشکوفایی

تامین این نیازها در یادگیری کودکان و بالا بردن اعتماد به نفسشان بسیار اهمیت دارد.

§       نیازهای جسمانی

نیازهای فیزیولوژیک که شامل آب، غذا، هوا و مسکن است، از طریق غذا و آب خوردن، مسکن و محیط زندگی مناسب، پوشاک مناسب و محبت پدر و مادر تامین می شود. والدین باید به این نیازهای کودکان حداقل تا حدود 3 سالگی بدون درنگ پاسخ بدهند. اگر کودک گرسنه یا تشنه است، این نیازش باید بلافاصله تامین گردد؛ اگر لباسش را کثیف کرده باید تعویض شود. کم کم از حدود 3 سالگی با فاصله های زمانی بسیار کوتاه، آموزش صبر را باید به کودکان شروع کنیم. تامین این نیاز منجر به شکل گیری امنیت در فرزندان می شود.

§       نیاز به امنیت

تامین نیاز به استقلال در کودکان باید از حدود 4 الی 5 سالگی در کودکان با حفظ چهارچوب معین ایجاد شود. مهم ترین نیاز ها از بدو تولد تا 7 سالگی کودکان، شامل نیازهای جسمانی، نیاز به امنیت و نیاز به محبت است.

نیاز به امنیت یعنی دور بودن از خطر. هنگامی که کودکان مطمئن شوند از طرف افراد یا محیط اطراف خود خطری آنان را تهدید نمی کند، احساس راحتی می کنند و به جست وجو در محیط می پردازند. مزلو اعتقاد دارد که آزادی کامل و سهل گیری، در کودکان ایجاد اضطراب می کند. پس تا حدی برنامه ریزی و ایجاد نظم و محدودیت در کارهای کودکان مفید است. کودک متوجه می شود دنیای محل زندگی اش، دنیای امنی است و کسانی هستند که او را دوست داشته باشند. پس در این حالت، زمینه تامین نیاز بعدی یعنی نیاز به محبت فراهم می شود.

§       نیاز به محبت

سومین نیاز، نیاز به احساس تعلق پذیری و عشق و محبت است، یعنی پذیرفته شده از سوی دیگران و دوست داشته شدن. این احساس به کودک کمک می کند تا به یادگیری بپردازد و اعتماد به نفس و عزت نفس بالایی را داشته باشد. بعضی از کودکان نمی توانند باور کنند که دیگران آنها را دوست دارند و در این زمینه شک می کنند. به همین جهت ممکن است رفتارهای نامناسب نشان دهند و خود را به بزرگترها بچسبانند. این کودکان برای برطرف کردن خواسته های خود کارهای نامطلوب انجام می دهند.

والدین نیز باید به گونه ای رفتار کنند که احساس امنیت و دوست داشتن را در کودکان ایجاد کنند. زیرا کودکی که احساس اضطراب و نگرانی و طرد شدن را داشته باشد، نمی تواند آرام در جایی باشد و به یادگیری بپردازد و خودش را هم دوست داشته باشد، پس به عنوان یک فرد ناتوان رشد می کند.

§       نیاز به استقلال

یکی از مهم ترین نیازهایی که یک کودک می تواند داشته باشد، نیاز به استقلال و مستقل بودن است. والدین باید با حفظ یک چهارچوب و ساختار مشخص، به فرزندانشان استقلال بدهند. یکی از راهکارهای آن می تواند این باشد که از کودکتان بخواهید برای رفتن به مهمانی از بین 4 دست لباسی که شما انتخاب کرده اید، می تواند یکی  را انتخاب کند. یا اینکه برای نهار 3 غذا به او پیشنهاد بدهید و بخواهید که یک نوع آن را برای نهار یا شام انتخاب کند. این گونه کودک متوجه استقلال و مشورت گیری از او، می شود. این نیاز را باید از حدود 4 الی 5 سالگی تامین کرد.